Piłat jest tajemniczą postacią, która na stałe wpisała się nie tylko w chrześcijańskie Credo (jako jedyny poganin), ale także od wieków fascynowała wszelkich twórców.
Nie wiadomo, czy jego imię oznacza miejsce pochodzenia (Pont w Azji mniejszej), czy wskazuje na ród Pontiów (należałby więc do zamieszkującego środkowe Włochy ludu Samnitów).
Historycy nie potrafią wskazać kiedy się urodził, ani kiedy umarł. Z pewnością wiadomo, że między 26 a 36 bądź 37 rokiem piastował urząd judejskiego prokuratora. Wspomina o nim żydowski historyk Józef Flawiusz oraz filozof Filon z Aleksandrii, którzy przytaczają przykłady konfliktów między Poncjuszem Piłatem a Żydami.
Do historii, przede wszystkim do historii zbawienia, przeszedł jako sędzia Chrystusa. Żydzi zaprowadzili oskarżonego do Piłata, by ten skazał Go na śmierć. Za Jezusem wstawiła się nawet żona Piłata, którą tradycja nazwała Klaudia Prokula (Mt 27, 19).
Mimo że rzymski namiestnik nie widział w Jezusie winy, a nawet usiłował Go uwolnić, Żydzi wymusili na nim wyrok śmierci. Prawdopodobnie odnieśli się do innych konfliktów z Piłatem, przez które skomplikowała się jego relacja z Cezarem (J 19, 20).
Według chrześcijańskich legend, Piłat popełnił samobójstwo. Niektórzy pisarze wczesnochrześcijańscy pisali o jego nawróceniu, pewne Kościoły prawosławne i koptyjskie uznają go za męczennika.
Piłat zatem powiedział do Niego: «A więc jesteś królem?» Odpowiedział Jezus: «Tak, jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu». Rzekł do Niego Piłat: «Cóż to jest prawda?» To powiedziawszy wyszedł powtórnie do Żydów i rzekł do nich: «Ja nie znajduję w Nim żadnej winy. J 18, 37-38